Terug naar overzicht

Hopvervanging

mei 2008
Door: Frits Haen

HOPVERVANGING

Wat moet je nou doen als je een bier wilt brouwen en in de winkel kun je niet het soort hop krijgen wat je wilt hebben? De eerste en meestal de beste oplossing is een soortgelijke hopvariëteit nemen en deze daarvoor in de plaats te nemen. En de gemakkelijkste manier om dit te doen, als je zelf niet op de hoogte bent van allerlei variëteiten, is een hopvervangingslijst te raadplegen. In de volgende hopvervangingslijst vind je 72 hopsoorten, hun karakteristieken en mogelijke vervangers. Deze lijst is voortaan je belangrijkste hulpmiddel als je een vervangende hopsoort zoekt. Meestal vind je wel een goed alternatief.

Natuurlijk kan je een bekende vervanger gebruiken als je in de winkel niet de juiste variëteit kunt krijgen. Maar je kan het probleem op verschillende manieren oplossen.

Alle hop smaakt verschillend en toch hetzelfde

Stel dat een recept vraagt om “hop A’ en die is niet te krijgen in je brouwwinkel. Je kijkt op je vervangingslijst en ziet dat hop “B” en “C” de vervangers zijn, maar helaas die zijn er ook niet. Wat dan?

Laten we bij het begin beginnen. Als twee hopsoorten een andere naam hebben dan smaken ze meestal ook verschillend. Hoewel er ook hopsoorten zijn die hetzelfde zijn, maar toch een andere naam hebben, zoals Columbus, Zeus en Tomahawk. Omgekeerd, alle brouwvariëteiten van hop komen van één of misschien twee wilde voorgangers. Ze hebben allemaal hopharsen (meest belangrijk, de alfa- en beta-zuren) en hopolie (zoals humuleen, myrceen en een heleboel andere) en ze smaken uiteindelijk allemaal naar hop. Dus smaakt alle hop verschillend, maar ze smaken ook allemaal een beetje hetzelfde. Dus het succes van een verandering van hopsoort is maar betrekkelijk.

The Good, the Bad en the Fuggle-y

Het makkelijkst is een recept waarin een mix van “neutrale” hopsoorten voorkomt. In dit geval hoef je niet te zoeken naar juiste vervangers, maar gebruik je een mix van andere neutrale hopsoorten. En het aantal variëteiten hoeft niet hetzelfde te zijn als in het originele recept. Als in het recept gesproken wordt van Hallertau, Tettnang en Saaz mag je die vervangen door een mengsel van Sterling, Vanguard, Santiam en Mt. Hood. Veel Duitse lagerrecepten vragen om nobele hopsoorten, die allemaal tamelijk neutraal zijn, hoewel er natuurlijk kleine verschillen zijn. Als je meestal met deze hopsoorten brouwt dan zit je goed. Omdat de grootste brouwerijen van de wereld onderzoek en ontwikkeling doen van nieuwe hopvariëteiten, zijn de meeste nieuwe hopsoorten gekweekt voor òf een hoog alfazuurpercentage òf voor een dual-purpose hop die niet opvalt in een Amerikaanse of Internationale pilsener (zoals Bud, Miller, Heineken, Stella Artois, e.d.). Dus een heleboel van de nieuwe dual-purpose of aromahoppen hebben een laag alfazuurpercentage en een zacht aroma. Meestal is de belangrijkste olie in deze hop het humuleen.

Voor Engelse ales is de Kent Goldings de meest gebruikte “neutrale” Engelse hop. Als je die niet kunt vinden is First Gold een goede vervanger. Het wordt wel wat minder als je besluit om Fuggles te gebruiken. Styrian Goldings wordt meestal gebruikt als vervanger van Fuggles, maar beide soorten zijn dit jaar moeilijk te krijgen.

Het moeilijkste is het vervangen van één hopsoort met een sterk eigen karakter. Hoppige Amerikaanse brouwsels met Cascade, Centennial en Amarillohop zijn populair bij de thuisbrouwers en bierdrinkers. Het is moeilijk om daar een goede vervanger voor te vinden. Als je geluk hebt kan je Ahtanum gebruiken. Athanum is ongeveer gelijk aan Cascade. Als je wat minder geluk hebt kun je misschien Palisade vinden die ook wat van het “Amerikaanse” hopkarakter heeft. (Er is ook een nieuwe hop, Bravo genaamd, maar daar is nog weinig over bekend). Als je geen vervanger kunt vinden voor deze Amerikaanse hop dan mis je de citrusachtige geur van een hoppige American-style pale ale of IPA. Northern Brewer is ook zo’n “karakteristieke” hop waarvoor het moeilijk is een vervanger te vinden. De laatste toevlucht voor hopvervanging is het gebruik van een mix van neutrale hopsoorten. Dit gaat meestal goed voor de meeste lichtgehopte en uitgebalanceerde bieren. Voor flink gehopte bieren krijg je wel een mooi hopkarakter, maar je mist toch iets. Voor de meeste amateurbrouwers zal het meestal niet zover komen, maar het is beter dan je toevlucht nemen tot niet hopbittere vervangers.

 

Iron Brewer of laat de hop bepalen welk bier je brouwt

Als je gaat plannen wat je dit jaar wilt gaan brouwen is het een mogelijkheid om eerst te bekijken welke hopsoorten beschikbaar zijn en pas daarna welk bier je gaat brouwen. Als ik zei dat Glacier geen buitengewoon goede vervanger is van Fuggles, dan is het omgekeerde ook waar. Zowel Fuggle als Glacier hebben hun eigen persoonlijkheid. In de TV-show Iron Chef krijgen de koks een aantal ingrediënten en de opdracht om er een maaltijd van te maken. De winnaar is degene die het beste iets maakt van de gegeven ingrediënten. De verliezer is degene die probeert het ingrediënt te stoppen in het soort gerechten dat hij meestal maakt. Dit jaar mag jij ook gaan brouwen als een Iron Chef: neem een nieuwe hopsoort en kijk wat je ermee kunt doen.

 

                                                                         

Naam

Alfazuur %

Biersoort

Mogelijke

vervangers

Smaak-

omschrijving

Admiral (UK)

13,5-16

Ale

UK Target,

UK ­Northdown,

UK Challenger

Bekend om zijn

bitterheid

Ahtanum

4-6,3

lager,

American ales

Cascade,

Amarillo

Bloemig, citrus,

scherp en harsachtig

Amarillo

8-9

ale, IPA

Cascade,

Centennial

Citrusachtig,

Bloemig

Bramling Cross (UK)

5-7

ESB, bitter,

pale ale

UK Kent Golding,

UK Progress,

Whitbread Goldings

Variety

Tamelijk zacht,

fruitig rozijnaroma

Bravo

14-17

American-style IPA?

 

 

Brewers Gold

7-8,5

Engelse ale

Bullion

Bitterhop met een

neutraal aroma

Brewers Gold (D)

6-7

ale,

zware Duitse lagers

Northdown,

Northern Brewer,

Galena, Bullion

Zwarte bessen, fruitig,

kruidig

Bullion

6,5-9

IPA, ESB,

stout

Columbus,

Northern Brewer,

Brewers Gold (D)

Meestal gebruikt voor

bitterheid. Intens zwarte

bessenaroma

Cascade

4,5-7

pale ale,

IPA, porter,

barleywine

Centennial, Amarillo,

mogelijk Columbus

Bloemig, citrusachtig, kan een grape-fruitsmaak hebben

Centennial

8-11,5

Alle ales,

ook gebruikt bij tarwebier

Cascade,

Columbus,

Chinook

Medium met

bloe­mige en

citrustinten

Challenger (UK)

6,5-8,5

Engelse ales, porter,

stout, ESB,

bitter

US of Duitse Perle,

Northern Brewer

Zacht tot ­medium,

tamelijk kruidig

Chinook

10-14

pale ale,

IPA, stout,

porter, lager

Nugget, Columbus,

Northern Brewer,

UK Target

Zacht tot mediumsterk,

kruidig, harsachtig en

grapefruit

Cluster

5,5-8,5

goed aroma

voor ale,

goede bitterheid voor lager

Galena

Medium tot tamelijk

kruidig

Columbus

11-16

IPA, pale

ale, stout

Tomahawk,

Zeus

Scherp

Crystal

2-4,5

lager, pilsener, ESB

Mt. Hood,

Hersbrucker, Strisslespalt (F),

Liberty, Hallertauer

Zacht, kruidig en

bloemig

First Gold (UK)

6,5-8,5

ale, ESB

UK Kent Golding,

misschien Crystal

Een beetje als

Goldings, kruidig

Fuggle (US)

4-5,5

alle Engelse

bieren of

American ale

UK Fuggle,

Willamette, Styrian

Golding,

US Tettnanger

Zacht, hout en fruitig

Fuggle (UK)

4-5,5

Alle Engelse ales, ESB,

bitter, lager

US Fuggle,

Willamette,

Styrian Golding

Zacht, prettig en

hoppig

Galena

10-14

ale, porter,

stout, ESB,

bitter

Nugget, Pride of

Ringwood, Chinook

Citrusachtig

Glacier

3,3-9,7

Engelse ales, stout,

porter

Willamette,

US Fuggles

Zachte geur,

gronderig aroma

Golding (US)

4-6

pale ale,

ESB, alle

Engelse bieren

UK Golding,

Whitbread Golding

Variety, UK Progress

en mogelijk

Willamette of Fuggles

Zacht, bijzonder prettig

en zacht hoppig

Green Bullit

(Nieuw Zeeland)

11-14

 

Liberty, Ultra,

Hallertauer Tradition,

Crystal, Mt. Hood

Dual purpose hop

Hallertauer (US)

3,5-5,5

lager, pilsener, bock, tarwe

Liberty, Duitse

Tradition, Ultra

Zeer zacht, prettig

en licht bloemig,

beetje kruidig

Hallertauer Gold

6-6,5

lager

US Hallertauer

Aromatisch gelijk

aan Hallertauer

Hallertauer Mittelfrüh

3-5,5

lager, bock,

tarwe, misschien pilsener

Vanguard

Zacht en prettig

Hallertauer Tradition (D)

3,5-5,5

Licht-

smakende bieren

Crystal

Liberty

Zeer fijn, gelijk aan

Hallertau Mittelfrüh

Hersbrucker (D)

3-5,5

lager, pilsener, bock, tarwe

Mt. Hood,

Strisslespalt

Zacht tot

middelsterk, prettig

en hoppig

Horizon

11-14

ale, lager

Magnum of een hoog-alfahop

Bloemig en kruidig

Kent Golding (UK)

4-5,5

alle Engelse ales, ESB,

bitter

US Golding,

Whitbread GV,

UK Progress

Matig, geurig en

prettig

Liberty

3-6

lager, pilsener, bock, tarwe

Hallertauer Tradition, Hallertauer, Mt. Hood

Zacht en zuiver

aroma, licht kruidig

karakter

Magnum

13-15

alle bieren,

speciaal lager, pilsener, stout

Northern Brewer

Goede bittere

eigenschappen

Mt. Hood

3-8

lager, pilsener, bock, tarwe

Crystal, Strisslespalt,

Hersbrucker

Zacht, prettig en

helder, wat scherp

en harsig

Newport

13-17

alle bieren

Galena, Nugget

Tamelijk scherp

Nelson Sauvin

(NZ)

12-14

 

 

Unieke hop met

druivenkarakter

Northdown (UK)

7,5-9,5

alle ales

porter

 

Zacht, prettig,

delicaat aroma

Northern Brewer (US)

6-10

ESB, bitter,

Engelse pale ale,

porter

Nugget, Chinook

Middelsterk

Northern Brewer (D)

7-10

ESB, bitter,

Engelse pale ale,

porter

Chinook,

US Northern Brewer

Middelsterk met wat

wilde Amerikaanse

invloed

Northwest Golding

4-5

ale, porter,

stout, ESB,

bitter

 

Bekend om zijn

aromatische

eigenschappen

Nugget

11-14,5

lichte lager

Columbus, Chinook,

UK Target, Galena

Kruidig

Pacific Gem (NZ)

13-15

 

 

Bitterhop met een

houten karakter

Palisade

5,5-9,5

 

misschien Cascade

Wat “Amerikaanse”

karakteristieken

1Perle (US)

6-9,5

pale ale,

porter, Duitse stijlen

Northern Brewer,

Cluster, Galena,

Chinook

Bloemig,

licht kruidig

Perle (D)

6-8,5

pale ale,

porter, lager

US Perle,

Northern Brewer

Matig intens,

goed en hoppig

Phoenix (UK)

4,2-5,5

alle ales

UK Northdown,

UK Kent Golding,

UK Challenger

Gelijk aan

UK Challenger

Pioneer (UK)

8-10

ale, ESB

UK Kent Golding

Een zacht typisch

Engels aroma

Poolse Lublin

3-4,5

pilsener

US Saaz, Tsjechische Saaz, US Tettnanger

Zacht en typisch

edele hop, kruidig

Pride of Ringwood (Australie)

7-10

Australische lager

Galena, Cluster

Tamelijk uitgesproken, maar

niet onplezierig

Progress (UK)

5-7,5

ale, bitter,

ESB, porter

US kent Golding,

Fuggle

Tamelijk sterk, goed aroma

Saaz

(Tsjechië)

3-4,5

pilsener

US Saaz,

Poolse Lublin

Zeer zacht met fijne hopkenmerken

Saaz (US)

3-5

pilsener, lager, tarwe

Tsjechische Saaz,

Poolse Lublin

Zeer zacht,

gronderig en kruidig

Santiam

5-7,9

lager,

Am. ale,

pilsener

Tettnanger (D),

Spalt (D),

Spalt Select (D)

Bloemig, licht

kruidig

Satus

12,5-14

 

Galena

Bekend om zijn

bittere en

aromatische eigenschappen

Saphir (D)

2,5-4,5

lagers

elke edele hopsoort

Zachte aromahop

Simcoe

12-14

hoppige Am. ales

 

Een bitter en

aromahop.

Harsachtig aroma

Sorachi Ace

(Japan)

13-16

 

 

Bitterhop met

citroenaroma

Spalt (D)

4-5,5

Lager

US Saaz,

US Tettnanger

Spalt Select (D)

Zacht en prettig, licht kruidig

Spalt Select (D)

4-6

lager en elk

bier waarin

een edel

aroma is

gewenst

US Saaz,

US Tettnanger

Spalt (D)

Zeer fijn Spalter-

aroma

Spalt Select (US)

3-5

Duitse lagers

Tettnanger,

Saaz

Medium intens en

prettige hopkwaliteiten

Sterling

6-9

lager, ale,

pilsener

Saaz, Poolse Lublin

Kruidig, prettig

aroma, beetje

bloemig en citrus

Strissle-spalt (F)

3-5

pilsener, lager, tarwe

Mt. Hood, Crystal,

Hersbrucker

Medium intens, pret­tig, hoppig

Styrian

Golding

(Slovenië)

4,5-6

Alle Engelse ales, ESB,

bitter, lager

US Fuggle,

UK Fuggle,

Willamette

Delicaat, licht

kruidig

Target (UK)

9,5-12,5

alle ales en

lager

Fuggle, Willamette

Prettig Engels

hoparoma, tamelijk

intens

Tettnanger (US)

3,4-5,2

Duitse ales

en lagers,

Am. lagers,

tarwe

Spalt (D), Santiam,

Tsjechische. Saaz

Een aromatische

hop, zacht en licht

kruidig

Tettnanger (D)

3,5-5,5

lager, ale

Spalt (D),

Spalt Select (D), Saaz

US Tettnanger

Zacht en prettig,

licht kruidig

Tomahawk

15-17

ale

Columbus, Zeus

Vooral bitterhop

Tradition (D)

5-7

lager, pilsener

Hersbrucker,

Hallertauer

Mittelfrüh

Zeer fijn en gelijk

aan Hallertauer

Mittelfrüh

Vanguard

4-5,6

 

Saaz,

Hallertauer Mittelfrüh

Aroma gelijk aan

Europese types

Warrior

15-17

ale, stout

Nugget

Bitter- en

aromatische hop

Whitbread Golding Variety (UK)

5-7

ale

UK Kent Golding,

UK Progress

Zeer plezierig en

hoppig, gemiddeld

intens

Willamette

3,5-6

pale ale,

ESB, bitter,

Engelse ale,

porter, stout

US Fuggle,

US Tettnanger,

Styrian Golding

Zacht en prettig, licht kruidig, fruitig,

bloemig, een beetje

grondig

Yakima Cluster

6-8,5

 

 

Bitterhop

Zeus

13-17

 

Columbus,

Tomahawk

aromatisch en prettig

 

Bron: Brew Your Own, maart-april 2008, vertaald en bewerkt door Frits Haen

 

Terug naar overzicht