Waarom zou je aan een wedstrijd deelnemen? Op deze vraag zijn talloze antwoorden mogelijk. Ik heb gezocht naar historisch materiaal. Hoe is het ooit begonnen? Wie heeft dit bedacht? De antwoorden liggen ver terug. De Roerstok is een vereniging maar had ook een gilde kunnen zijn. In een gilde waren ambachtslieden verenigd om samen beter te worden. Dat er uiteindelijk een winnaar, koning, uit voort kwam was niet het doel maar het middel. Waarom neem je deel aan bierwedstrijden? Om een betere brouwer te worden.
Indeling van de klasse. Het Bier Keurmeesters Gilde (BKG) hanteert een biertype gids. Op hun site zag ik dat die momenteel 88 pagina’s lang is. Hoe zorg je er nu voor datje bier overeenkomt met het type en in de juiste klasse gekeurd gaat worden? De indeling van de klassen.
Groep A, licht gekleurde (tot 30 EBC) bieren met SG van minder dan 1060.
Groep B, donker gekleurde (meer dan 30 EBC) bieren met SG minder dan 1060.
Groep C, licht gekleurde (tot 30 EBC) bieren met SG meer dan 1060.
Groep D, donker gekleurde (meer dan 30 EBC) bieren met SG meer dan 1060.
Bij het Open Nederlands Kampioenschap(ONK) heb je ook nog een vrije klasse om niet te hoeven kiezen voor een type. Je moet dan een formulier invullen en exact aangeven wat je gedaan hebt. De keurmeester kijkt dan eerst wat voor bier hij gekregen heeft en gaat daarna pas keuren.
Zelfde recept ander bier. Iedereen die lid is van onze vereniging heeft wel eens een biertje volgens recept gebrouwen. De pakketten die we maken zijn daar een goed voorbeeld van. Bij het proeven en beoordelen van elkaars resultaten komen al snel vragen en opmerkingen aan de orde als: - Waarom is jou bier zo donker? - Beetje weinig hop of niet? - Had wat minder zoet gemogen. Het pakket is hetzelfde maar het bier niet. Hoe kan het dat de verschillen vaak zo groot zijn? Het moet dan toch liggen aan de manier van brouwen. Door in gesprek te gaan kom je er achter hoe iemand brouwt en wat voor keuzes er gemaakt zijn. Dat kan afhankelijk zijn van de omstandigheden maar ook van de theoretische en zelfs praktische inzichten.
Keuringsformulier. Als je een bier mee laat doen aan een wedstrijd ontvang je achteraf een keuringsformulier. De keurmeester heeft je bier beoordeeld en geeft schriftelijk aan wat de uitkomst is. Beetje het zelfde als op de clubavond maar dan op papier en door een opgeleid en getraind iemand geschreven. Die training is erop gericht om te beoordelen of het type bier wat ingeleverd is voldoet aan de kenmerken van dat type en of het in de juiste klasse is ingeschreven. Op een andere manier kun je natuurlijk niet keuren. Een beoordeling “voldoet niet aan type “komt dan ook vaak voor. Een slechte beoordeling gaat al snel van tafel maar naar een paar dagen of weken komt het formulier toch weer tevoorschijn. Wat stond er ook al weer en tja kan ik dat in een volgend brouwsel verbeteren? probeer de adviezen op te volgen en het verbeterde bier bij een volgende wedstrijd opnieuw in te zenden. Als je dan een betere beoordeling krijgt geeft dit extra voldoening.
Wat ga je inzenden? Mijn advies is kijk eerst in de biertypegids welk bier je wil brouwen en ga dan pas aan de slag. Kijk waar de keurmeester op zal letten, welke kenmerken zijn belangrijk. Is de kleur in orde en hoe zit het met het begin SG? In klasse B zitten bij een wedstrijd traditioneel weinig bieren. Daar heb je dus minder concurrenten. De C en de D klasse zijn favoriet bij het ONK met vaak rond de 100 inzendingen. Kies ook voor een duidelijk type, een tripel is te algemeen. Natuurlijk kun je ook gaan voor de vrije klasse. Tegenwoordig kun je in alle klasse en bij alle bieren aangeven of je eikenhout gebruikt hebt. Dit is een beetje vreemd maar voorkomt dat al die bieren in de vrije klasse terecht zouden komen.
Wat voor wedstrijden zijn er zoal? Het ONK wordt eens per jaar georganiseer meestal in mei – juni en telkens door een andere vereniging. Alle bieren worden door keurmeesters beoordeeld. Het maximaal aantal bieren is 500 en dat wordt regelmatig gehaald.
Bergen op Zoom organiseert al jaren in september het Bergsch Kampioenschap. Hier gelden dezelfde regels als tijdens het ONK. Het aantal inzendingen is echter veel kleiner. De clubwedstrijd van onze eigen Roerstok gaat ook volgens de regels van het ONK maar de eerste keuring wordt gedaan door de leden. De beste 6 per bierklasse gaan naar de finale . Daar keuren keurmeesters en deze bieren ontvangen dus ook een keuringsformulier. Daarnaast zijn er nog wat losse wedstrijden zoals de BRAND wedstijd en af en toe een bokbierwedstrijd.
Deelnemen is belangrijker dan winnen. Zoals gezegd wedstrijden zijn ontstaan om samen te vergelijken en te leren. Het verhaal achter het recept is vaak belangrijk. Wat heeft de brouwer gedaan? Welke keuzes zijn er gemaakt en welk geheim is hier aan de orde. En ja, natuurlijk is een prijsje een erkenning dat je goed bezig bent. Succes komend wedstrijdjaar.
Door: Manus van Bommel 
