Terug naar overzicht

Nieuwe hoppen

april 2011
Door: Jacques Bertens

BERTENS BLIK IN DE BROUWKETEL

 

Nieuwe hoppen

 

We weten allemaal dat gist een belangrijke smaakmaker is van onze bieren. Het karakter van je bier verandert als je een andere gist gebruikt. Ook weten we dat dit eveneens het geval is als je een heel andere mout gebruikt. Bijvoorbeeld 50% tarwemout of 5% zwarte mout in plaats van 100% pilsmout. Maar dat je een heel ander bier krijgt als je andere hop gebruikt wordt vaak helemaal over het hoofd gezien. Hop gebruik je immers toch voor de bitterheid van het bier en dankzij het kennen van de alfazuurpercentage kun je met behulp van allerlei rekentools eenvoudig uitrekenen hoeveel gram je van een andere hop moet gebruiken om dezelfde bitterheid te krijgen. Hop is echter niet alleen bitterheid maar ook smaak!

 

Hoparoma

De hoparoma’s variëren van hopsoort tot hopsoort. Om een idee te geven aan wat voor aroma’s je moet denken noem ik er hier een aantal: roosachtig, geraniumachtig, grapefruitachtig, sinaasappelachtig, zwarte besachtig en harsachtig.

 

Meer hopsmaak

Om een sterker hoparoma in ons bier te krijgen kunnen we verschillende dingen doen.

Allereerst kunnen we hopsoorten gebruiken die een sterker hoparoma hebben. Traditioneel werden de hopsoorten onderverdeeld in aromahop en bitterhop. Bitterhoppen werden enkel en alleen gebruikt als leverancier van iso-alfazuren. De aromahoppen voor een verfijnd hoparoma. De scheiding tussen aromahop en bitterhop zat zo rond de 7%. Met de komst van nieuwe hopsoorten is deze scheidslijn minder afgebakend. Tegenwoordig hebben we ook zogenaamde “dual purpose” hop (hiervoor bestaat geen goede Nederlandse term). Deze hopsoorten hebben een hoog alfazuurpercentage maar ook een aangenaam hoparoma.

Ten tweede kunnen we hop op een later tijdstip aan het kokend wort toevoegen. Het idee daarachter is dat het hoparoma afkomstig is van essentiële oliën en dat deze oliën enige tijd nodig hebben voordat ze uit het kokend wort verdampt zijn.

De derde mogelijkheid bestaat uit het zogenaamde drooghoppen van een bier. Deze methode bestaat uit het toevoegen van hop aan het bier tijdens de nagisting (de gisting die direct volgt na de hoofdgisting) gedurende 3 tot 7 dagen. Meestal wordt hier een uitgekookte en dichtgeknoopte zak voor gebruikt of een groot thee-ei.

De vierde en laatste mogelijkheid die ik hier noem is het toevoegen van hopolie. Bij hopolie heeft men de essentiële oliën uit de hopbloemen geëxtraheerd door middel van distillatie. Brouwland verkoopt deze oliën. Ze hebben vijf soorten: Hoppy, Citrussy, Flower, Herbal en Woody.

 

Amerikaanse hoppen

Traditioneel waren in onze contreien vooral de Duitse en Engelse hopsoorten goed verkrijgbaar. Brouwland verkoopt die al sinds lange tijd en verpakt die in goede vacuümpakken. Goed verpakken van hop is overigens heel belangrijk. De alfazuren maar ook de hopoliën zijn zeer gevoelig voor oxidatie.

In hobbybrouwland is er een duidelijke trend waarneembaar. Steeds meer hobbybrouwers ontdekken dat ze met de hopkeuze de smaak van hun bier in belangrijke mate kunnen beïnvloeden. Vooral het fruitige van veel Amerikaanse hopsoorten spreekt veel hobbybrouwers aan. Ik heb nu een aantal keren gebrouwen met een paar Amerikaanse hopsoorten en dat bevalt mij prima.

 

Verkrijgbaarheid

Cascade, een bekende hop met een uitsproken citrusachtige smaak, was al langer verkrijgbaar en sinds vorig jaar verkoopt Brouwland ook de Amerikaanse hopsoorten Amarillo en Willamette.

Van der Kooy in Jubbega heeft de volgende Amerikaanse hoppen in hun assortiment: Chinook, Cascade, Amarillo, Willamette, Crystal, Galena, Columbus, Summit, Simcoe en Warrior (naast dit assortiment aan Amerikaanse hop hebben ze ook interessante nieuwe Engelse hopsoorten).

De vorige clubavond heb ik als boodschappenjongen gefungeerd voor degenen die Amerikaanse hop wilden hebben die geleverd wordt door Martin Ostendorf uit Berghem bij Oss. Deze hop heb ik voor de leden van De Roerstok verpakt in deugdelijke vacuümzakken. Dankzij een degelijk vacuümeerapparaat kan ik sinds kort hop goed verpakken. De Amerikaanse hoppen die bij Martin tegen een scherpe prijs te koop zijn, zijn de volgende: Cascade,  Amarillo,  Centennial, Columbus en Simcoe.

 

Terwijl ik de zakjes hop aan het doorverkopen was kwam onze Sjef het clublokaal in. En hij had een grootse verrassing te vertellen op het gebied van Amerikaanse hop. Sjef heeft sinds kort een zeer uitgebreid assortiment aan hop in zijn winkel bij de brouwerij. Hij heeft de volgende Amerikaanse hopsoorten: Centennial, Citra, Crystal, Galena, Mt Hood, Zeus, Cascade, Wilamette en Amarillo.

 

Eigenschappen

Hieronder geef ik een overzicht van de eigenschappen van de Amerikaanse hop die verkrijgbaar is in Nederland en de speciale hopsoorten die Sjef in de verkoop heeft. Voor het maken van dit overzicht heb ik dankbaar gebruik gemaakt van de website van de Rogue Valley Home Brewers (www.roguebrewers.com). De smaakomschrijvingen zijn van deze club.

 

Amerikaanse hopsoorten

Naam hop

Land

Alfa­zuur%

Smaakbeschrijving

Biertypen

Vervanging

Amarillo

VS

8- 10

Citrusachtig, meer sinaasappelachtig dan grapefruit

pale ales, IPAs, porters. tripel e.a.

Cascade, Centennial

Cascade

VS

4 – 7

Bloemig, citrus (grapefruit) en kruidig,

pale ales, IPAs, porters. tripel e.a.

Amarillo, Centennial

Centennial

VS

9 -11

Bloemig en sterk citrus

IPA’s, witbier en andere frisse bieren

Cascade, Amarillo

Chinook

VS

11- 13

Kruidig, harsachtig, grapefruitachtig

Voor bittering van alle bier­typen

Galena, Nuggt

Citra

VS

10-11

Zeer fruitig, perzik, abrikoos, passievrucht, grapefruit, limoen, meloen, kruisbes, lychee, ananas, mango, papaya en andere tropische vruchten smaken en aroma's

Licht en amber gekleurde bieren

Simcoe, en andere fruitige citrus "C" hop

Columbus

VS

13 – 16

Grondachtig, kruidig​​, scherp, met citrus ondertoon. Niet overweldigend citrusvruchten, zoals Cascade

Vooral voor bittering. Te gebruiken bij veel biertypen

Centennial, Chinook, Galena, Zeus

 

Crystal

VS

3- 5

Mild en aangenaam, een delicate mix van kruiden en bloemen.

Vooral voor het toevoegen van een aangenaam hopkarakter. Pilsner, Kölsch, ESB, Belgische Ales

Mt. Hood, Hallertauer

Galena

VS

12-14

Aangename hoppig aroma

Een echte bitterhop. Voor alle biertypen

Nugget, Chinook

Mt Hood

VS

5 - 8

Hybride van Hallertau met soortgelijke aroma’s

Gebruik vooral als aromahop. Tripel, dubbel, pilsner en Duitse bieren

Hallertauer, Crystal

Simcoe

VS

12 – 14

Passievrucht, en abrikoos in combinatie met een intens houtig aroma. Fris en complex.

Zowel voor bittering als aroma.

Bittere fruitige bieren

Amarillo Cascade Centennial (dan wel een mengsel)

Wilamette

VS

4 -6

De Amerikaanse aromahop bij uitstek. Bloemig, fruitig en kruidig.

Aangenaam zacht hoparoma. Voor late hoppingen en drooghoppen

Fuggle, Styrian Goldings, Goldings

Zeus

VS

14-17

Grondachtig, kruidig​​, scherp, met een citrus ondertoon.

Bitterhop ook gewaardeerd voor zijn kruidig aroma.

Bittere Amerikaanse bieren en stouts

Colombus

 

Andere bijzondere hopsoorten verkrijgbaar bij Sjef

Naam hop

Land

Alfa­zuur%

Smaakbeschrijving

Biertypen

Vervanging

Bramling Cross

GB

5 - 8

Zwarte bes, citroenachtig aroma

Geschikt voor kruidige bieren

Bullion, Northern Brewer en Galena

Geen Bullet

NZL

9-11

Harsachtig, kruidig en bloemig.

Pilsners, bitter en stouts

 

Hallertau Aroma

NZL

7 -9,5

Hoger alfazuurgehalte en rijker aroma dan de Duitse variant. Bloemig en vanille-achtig aroma

Ondergistende bieren en bitters

Hallertauer

Pacific

NZL

15 - 17

Zwarte bessen, met een houtachtige smaak

Donkere bieren, bitter en stout. Ook voor biologische bieren.

 

Pilgrim

GB

9 – 13

Grondachtig kruidig karakter. Vergelijkbaar met Target maar dan intenser van aroma

 

Target, Northern Brewer

Pioneer

GB

8 -10

Cleane bitterheid met een mild Engels aroma. Aangenaam citroen-/grapefruit­achtige citrusgeur, opvallend hoppig.

Engels Ales, ESB, en bitters.

 

Saphir

D

3 – 4,5

Verfijnd, zoetig, mild citrusachtig/mandarijn­achtig. Ook iets zwarte besachtig.

Pilsners, witbier

Hallertau Mittelfruh

Taurus

D

12 – 15

Zeer hoge alfazuur% variant van Hallertauer. Hoppig met een delicaat aroma

Bitterhop voor alle bieren

Magnum

Whitbread Golding Variety

GB

5 -7

Zoetig, fruitig bloemig en kruidig aroma

Bitter- en aromahop voor alle Engelse en Belgische bieren

Eeast Kent Goldings, Fuggle

 

Nieuwe bieren

Met zo veel nieuwe hopsoorten voorhanden gaan we denk ik spannende tijden tegemoet. Veel van de hoppen die hiervoor beschreven zijn hebben een fruitig en fris hoppig aroma. Het mooie is dat er heel wat hoppen bij zijn die je ook als drooghop kunt gebruiken, wat een hele goede manier is om een hoppig karakter aan je bieren te geven. Heel veel nieuwe hopsmaken kunnen onze bieren verrijken. Bieren in de geest van  Houblon Chouffe en andere IPA’s komen hierdoor binnen het bereik van de leden van de Roerstok. We kunnen deze hoppen ook gebruiken voor bieren die we al langer brouwen. Zo heb ik een Amarillo pils gebrouwen en als het goed is hebben meerderen van jullie dat bier geproefd tijdens de laatste feestavond. Door te spelen met de hopgift kunnen oude bierstijlen een nieuwe draai krijgen.

 

Jacques Bertens

Terug naar overzicht