Terug naar overzicht

Prijzen winnen

november 2011
Door: Jacques Bertens

BERTENS BLIK IN DE BROUWKETEL

Prijzen winnen
 
Tijdens de laatste clubavond hadden we onze algemene ledenvergadering. Het was het bestuur opgevallen dat onze grote vereniging bij wedstrijden niet zo vaak prijzen in de wacht sleept. En daar wil het bestuur verandering in brengen. Dat is een heel ambitieus plan maar vraagt ook het een en ander. Omdat ik mij al vele jaren inspan om te komen tot betere zelfgebrouwen bieren voel ik mij aangesproken om mijn visie hierop te geven.
 
Goed bier begint met goed materiaal
Veel leden van De Roerstok brouwen al een tijdje. Ze brouwen vaak nog met dezelfde spullen als waarmee ze de hobby 5, 10, 15, of 20 jaar geleden begonnen zijn. Hoogste tijd voor een upgrade. We zullen in de buidel moeten voor een flinke investering.
Allereerst kan ik iedereen aanbevelen om te gaan vergisten in een koelkast met verwarmingsmogelijkheden. Ik heb dit al vaker geadviseerd en ik zal dat blijven doen totdat iedereen er van overtuigd is dat je gewoon niet zonder kunt. Dankzij een koelkast met een aangepaste thermostaat heb je grip op je vergisting. Een zo constant mogelijke temperatuur komt het verloop van de vergisting ten goede. Goed bier begint met een goede vergisting.
Voor een goede vergisting heb je veel gezonde gist nodig. Een magneetroerder is daarbij zeer nuttig. Bij InstruLabo in Udenhout kun je terecht voor magneetroerders maar ook voor grote Erlenmeyers en magneetstaafjes.
Tenslotte noem ik hier het tegengaan van oxidatie. Gebruik slangen die lang genoeg zijn zodat ze op de bodem van een emmer/vat liggen tijdens het overhevelen en zorg voor goede koppelingen die niet lekken. Vergist bij voorkeur in rvs of glas. Plastic laat zuurstof door.
 
Brouwen naar biertype
Omdat de keurmeesters de hun aangeboden bieren beoordelen op biertypen is het belangrijk ook te brouwen op biertypen. Door de verbeterde werkwijze en brouwapparatuur komen echte brouwfouten niet meer zo veel voor. In de beginjaren van onze hobby kon je in de prijzen vallen door een bier te brouwen zonder brouwfouten. Die tijd hebben we achter ons. Als je nu een prijs wilt winnen komt het er nu op aan precies binnen de specificaties van een biertype te brouwen. Of dat nu zo creatief is, is wat anders. Met creativiteit kun je maar in één klasse prijzen winnen bij het ONK. Als je je echter ten doel heb gesteld prijzen te winnen dan zul je bestaande bieren moeten klonen tot in de kleinste details. Door te klonen vergroot je de kans op een prijs aanzienlijk. Je hebt dan 5 klassen waarin je een prijs kunt winnen.
Klonen vereist veel vakmanschap maar is niet echt scheppend. En dat laatste vind ik nu zo leuk. Een sterrenkok imiteert toch ook niet de creaties van zijn collega’s. Hij probeert juist zijn gasten te verrassen met een gehele nieuwe smaaksensatie. Maar goed zo werkt dat dus niet op het ONK. Om prijzen te winnen moet je klonen en niet creëren!
 
Hoe ga je te werk
Proeven
Begin met het aandachtig proeven van het bier dat je wilt klonen. Proef meerdere voorbeelden van de bierstijl. Proef met meerdere personen en noteer zo veel mogelijk smaken die waargenomen worden. Probeer de smaken die je proeft te herleiden tot grondstoffen. Kun je wat zeggen over de gebruikte hop, mout en gist?
 
Inlezen
Probeer alles te weten te komen over het biertype. Wat zijn de specificaties? Welke bieren worden er toe gerekend? Waardoor onderscheidt het biertype zich van andere biertypen?
Welke informatie staat er op de websites van de brouwerijen die dit soort bieren brouwen? Probeer een boek te pakken te krijgen over het biertype. De Amerikaanse hobbybrouwers hebben goed hun best gedaan en veel goede informatie vastgelegd in boeken. Een paar van die boeken zijn in onze bibliotheek te vinden. Het zou goed zijn als de ontbrekende boeken van de serie over biertypen aangeschaft worden in het kader van het streven naar het behalen van meer prijzen door Roerstokleden. .
 
Forum Hobbybrouwen.nl
Naast in boeken kun je ook veel informatie vinden op het internet zoals ik hiervoor schreef. Op het forum Hobbybrouwen.nl zijn de recepten te vinden van de prijswinnaars van de afgelopen jaren. Aan de hand van die recepten kun je zelf een recept samenstellen. Ook kun je er voor kiezen niets te veranderen aan een recept.
Sluit je aan bij het forum Hobbybrouwen.nl voor zover je dat nog niet gedaan hebt. Het lidmaatschap van De Roerstok wil niet zeggen dat je het forum links hoeft te laten liggen. Veel prijswinnaars van de afgelopen jaren waren naast lid van een vereniging/gilde ook actief lid van het forum. Het steeds bezig zijn met de hobby, ook als je niet brouwt, werpt zijn vruchten af. Je wordt op ideeën gebracht en ziet veel recepten voorbij komen. Bezoek dus regelmatig het forum en wordt een betere brouwer.
 
Brouwsoftware
Door het gebruik van een softwarepakket voor de hobbybrouwer heb je veel meer grip op het brouwproces. Zo kom je veel eerder uit bij het gewenste begin SG met behulp van zo’n programma dan wanneer je uit de losse pols brouwt. Verder zitten in sommige programma’s de specificaties van de biertypen ingeprogrammeerd en krijg je een waarschuwing als het bier te zwaar, te donker of te bitter wordt. Onmisbaar dus voor prijswinnaars. Via de op het forum geposte recepten zie ik de meeste prijswinnaars ook daadwerkelijk dergelijke software gebruiken.
 
De juiste ingrediënten
De meeste biertypen worden gekenmerkt door bepaalde specifieke ingrediënten. Deze zul je moeten bemachtigen. Als je het probeert met vervangende grondstoffen zal het resultaat altijd iets surrogaats hebben. Gebruik dus echte Engelse pale mout als je een bitter wilt brouwen en geen Belgische of Duitse pale mout. Dat zelfde geldt voor de hop en de gist. Gelukkig is tegenwoordig veel verkrijgbaar. Van der Kooij Jubbenga verkoopt Engelse mouten en ze hebben ook een aardig assortiment in wat ongebruikelijke hopsoorten. En via het internet is natuurlijk alles te koop. Kost vaak het nodige aan verzendkosten, zeker als het uit de UK of VS moet komen, maar je moet er natuurlijk wat over hebben om een prijswinnend bier te brouwen.
Kort gezegd komt het er op neer dat je moet proberen te beschikken over de grondstoffen die de originele grondstoffen zo veel mogelijk benaderen. En met een Engelse mout zal dat veel eerder het geval zijn als het gaat om een Engels biertype.
 
Brouwen, brouwen en nog eens brouwen
Als je eenmaal een recept hebt samengesteld waarvan jij denkt dat het een schot in de roos zal zijn en de juiste grondstoffen in huis hebt. zul je het moeten gaan brouwen. Houd eens niet vast aan je gebruikelijke manier van werken maar volg de methode van een bewezen recept.
Proef het resultaat van je brouwsel naast een commercieel gebrouwen bier dat jij als voorbeeld hebt gesteld. Doe dit met meerdere personen. Evalueer de verschillen. Luister goed naar de meningen van de anderen, zij zijn objectiever over jouw bier! Wat zou je moeten veranderen om dichter bij het commerciële bier te komen?
Pas je recept aan en brouw opnieuw. Doorloop nogmaals de evaluatiecirkel. Vinden de medeproevers dat je dichter bij het origineel zit of juist niet. Ondertussen ga je door met het verzamelen van informatie over het biertype. Bel eens een brouwerij op en vertel waar je mee bezig bent misschien krijg je tips waarmee je iets kunt. Of ga op bezoek bij de brouwerij en geef je ogen goed de kost.
Brouw nog een keer, zit je wat verder af van het doel dat je voor ogen had zul je opnieuw moeten brouwen net zo lang tot je tevreden bent. Maar of de keurmeester tevreden zal zijn is nog even de vraag…
 
Lot uit de loterij
En de laatste tip: zend veel bieren in. Het winnen van een prijs heeft ook iets van het winnen van een prijs in een loterij. Hoe meer loten je gekocht hebt hoe meer kans je hebt op een prijs. Er zijn tegenwoordig veel goede bieren. Je moet een beetje geluk hebben. Door meer bieren in te zenden verhoog je de kans dat je tot de gelukkige prijswinnaars behoort.
 
Succes!
 
Jacques Bertens

Terug naar overzicht