Terug naar overzicht

Orval

december 2020
Door: Frits Haen

ORVAL: EEN ONDERZOEK NAAR TRADITIE, INNOVATIE EN VAKMANSCHAP

Orval_afb_1
Er zijn niet veel brouwerijen in de wereld die meer eerbied oproepen dan Brasserie d'Orval. De Trappistenbrouwerij in het zuiden van België, op slechts een paar kilometer van de Franse grens, is niet zo oud als veel andere brouwerijen, maar heeft de aandacht getrokken van drinkers van over de hele wereld dankzij zijn complexe pale ale, geserveerd in een druppelvormige fles. De abdij waar de brouwerij zich bevindt, is doordrenkt van kennis, die sterk speelt in de mystiek en het wonder van de vloeistof. Het recept is relatief eenvoudig, maar het bier is complex en rijpt gedurende de voorgestelde houdbaarheid van vijf jaar en verandert naarmate de Brettanomyces rijpt. Het bier staat simpelweg bekend als Orval en het is aangenaam, irritant en aanbeden. Thuisbrouwers zullen proberen dit bier zelf te maken en professionele brouwerijen zoals Goose Island hebben jarenlang gewerkt aan het klonen van het bier. Sommige zijn succesvol, maar zoals bij elke kopie ontbreekt er altijd iets. Het mist de spiritualiteit. Het echte werk is het vinden van Orval in de winkelrekken of achter de bar en vervolgens het genieten in een kelk is een ontsnapping aan het alledaagse en een studie over traditie, innovatie en vakmanschap. Terwijl bier en wijn werden gemaakt in de abdij die teruggaat tot de jaren 1600, werd de huidige brouwerij in 1931 in gebruik genomen en begon het volgende jaar bier te exporteren. Het systeem is in de afgelopen decennia geüpgraded, maar de ruimte is niet overdreven groot en in de traditie met zijn trappistenwortels bescheiden. Er hangt een artistieke geur rond de koperen ketels, zoals glas-in-lood en mozaïekwerk, maar de rest van de brouwerij is de wirwar van pijpen, slangen en machines die over de hele wereld zijn gevonden. De gebruikte ingrediënten zijn dezelfde die over de hele wereld worden gebruikt. Het is het uiteindelijke resultaat dat Orval helpt om zich te onderscheiden van de rest. De stijl kan een Belgisch pale ale worden genoemd en zoals ik eind vorig jaar ontdekte tijdens een bezoek aan de brouwerij is het volgens mijn gids een combinatie die pilsmout en karamelmout bevat die uit de Verenigde Staten en Groot-Brittannië komt, en de hop (pellets worden gebruikt bij het koken en hele hopbel voor dry-hopping) komt uit Frankrijk, Slovenië en Duitsland (Hallertau, Strisselspalt en Stiermarken Golding). Elke batch gebruikt ongeveer 1.500 kg kandij-siroop in een batch van 280 hectoliter. Het water komt van het terrein van de abdij. 'We hebben hier geen probleem met water', zei mijn gids voor de dag, Claude Roulant.

Praten over Orval is praten over het water, in het bijzonder de legende van Mathilda van Toscane, die naar verluidt het terrein bezocht had toen ze haar trouwring in een vijver liet vallen. Het werd teruggestuurd, zegt het verhaal (dat ook op het etiket van het bier staat) door een forel, waarop de vrouw riep: "Echt, deze plek is een Val d'Or." Ze besteedde de nodige fondsen om het klooster te helpen bouwen. Wandelen over het terrein van het klooster, dat dateert uit 1070, is een stap terug in de tijd en een nederige ervaring. De gebouwen worden inderdaad elk jaar bezocht door tienduizenden mensen die komen voor reflectie of voor de geschiedenis. De brouwerij is maar een paar keer per jaar open voor bezoekers, andere rondleidingen moeten op afspraak gemaakt worden. De brouwerij heeft minder dan 40 werknemers in dienst en brouwt slechts zes keer per week - vier keer op dinsdag en twee keer op woensdag, zei mijn gids. Vorig jaar produceerde de brouwerij ongeveer 47.500 vaten. In totaal blijft 85% van de geproduceerde Orval in België. De rest wordt verdeeld over de andere landen die het importeren. De brouwer, Anne Francoise Pyparert, weigerde een interview.

Orval_afb_2
Veel over het algehele brouwproces is standaard. Het is 90 minuten koken voordat de suiker wordt toegevoegd. Maar er is een vergistingsproces in twee stappen, waarbij Brettanomyces bruxellensis wordt geïntroduceerd samen met een huisgist die helpt om het bier te definiëren. De eerste gisting vindt plaats gedurende een periode van vier dagen, waarbij het bier tussen de 15 en 22 °C wordt gehouden. Het wordt vervolgens overgebracht naar horizontale tanks waar het maximaal drie weken wordt bewaard. Gedurende deze tijd heeft elke tank negen zakken, elk met een gewicht van 12 kg, droge hop toegevoegd. Het de moeite waard erop te wijzen dat wanneer de zakken worden verwijderd, ze volledig worden gedroogd en vervolgens als brandstof worden gebruikt. 'Hier gaat niets verloren', zei mijn gids, en hij merkte op dat bostel naar lokale melkveebedrijven wordt gestuurd die vorig jaar meer dan 300 ton kaas produceerden.

Het bier wordt vervolgens op sterkte aangepast, afhankelijk van het land van bestemming (in België wordt het geserveerd met 6,2% alc. en in de Verenigde Staten met 6,9% alc. en gebotteld of in vaten voor lokale consumptie. "Een laatste druppel suiker en een druppel Brettanomyces" wordt aan elke fles toegevoegd voordat deze wordt verzegeld om de fles te bewaren. Orval kan het beste binnen vijf jaar na verpakking worden geconsumeerd en wordt het liefst op keldertemperatuur genoten. In mijn ervaring als verslaggever heb ik gemerkt dat veel Belgische brouwerijen terughoudend zijn in het praten over details over een bier in hun portfolio. Dat een gids bij Orval zo graag veel over het proces en de ingrediënten opgaf, toont aan dat hoewel ze hun vak serieus nemen, ze niet overdreven bezorgd zijn dat het door anderen zal worden nagevolgd. Er is geen proeflokaal in de brouwerij zelf, maar een restaurant op korte loopafstand van de abdij, de A l'Ange Gardien, is de dichtstbijzijnde plaats om een kelk van het bier te drinken en de enige plek om Orval Vert te drinken, de kleinere alcohol-versie van het bier dat voor de monniken wordt gebrouwen. Orval Vert is alleen op de tap verkrijgbaar met 4,2% alc. en wordt geserveerd in een kelk met groene letters in plaats van blauw of goud. Waar traditionele Orval in de loop van de tijd verandert en hoppig kan zijn of barst van sappige fruittonen, of kruidig en leerachtig van de Brettanomyces, is groene Orval pittig, hoppig, met citroenachtige citrus en hooi. Er zijn recepten die zijn geïnspireerd door Orval en die waarschijnlijk grote vreugde kunnen brengen bij de thuisbrouwer, maar er is een sterk argument dat Orval het beste aan de traditie kan worden overgelaten. en, indien mogelijk, genoten bij de bron.

Ode aan val d’or

Orval schenk je oranjebruin met een grote, rotsachtige schuimkraag. De zeer pittige koolzuurniveaus met een licht zure toon en het kenmerkende Brett-karakter zorgen ervoor dat het bier stekelig aanvoelt op de tong. Orval is droog en heeft weinig hopbitterheid of smaak, hoewel het het enige trappistenbier is dat ge-dryhopt wordt. Dit recept zorgt voor een bier dat lijkt op het Orval-bier dat naar de VS wordt gedistribueerd met een hoger alcoholpercentage.

Ingrediënten voor 10 liter bier

  • 2000 gram pilsmout
  • 320 gram Engelse caramout 100 EBC
  • 530 gram kandijsiroop 2 EBC
  • 16 gram Hallertau-Hersbrücker hop 4% alfazuur (60 minuten koken)
  • 10 gram Styrian Goldingshop 5% alfazuur (60 minuten koken)
  • 10 gram Styrian Goldingshop 5% alfazuur (15 minuten koken)
  • 4 gram Strisselspalt hopbloemen (dry hop)
  • 4 gram Hallertau-Hersbrücker hopbloemen (dryhop)
  • White Labs WLP510 (Bastogne Belgian Ale) of Wyeast 3522 (Belgian Ardennes)
  • LalBrew Abbaye Belgian Ale yeast
  • Wyeast 3112 (Brettanomyces bruxellensis) of White Labs WLP650 (Brettanomyces bruxellensis) yeast

Stap voor stap

Verwarm 13,5 L water tot 73 °C, roer de geschrote granen erdoor en maisch op 65 °C. Maischen gedurende 60 minuten, verhoog de temperatuur van het graanbed tot 72 °C. Houd 15 minuten vast. Recirculeer totdat het wort helder is en laat het wort naar de ketel stromen. Spoelen met water van 77 °C om ongeveer 14 l op te vangen. Kook het wort 90 minuten en voeg hop toe zoals aangegeven. Voeg gistvoedingsstoffen toe met 15 minuten kooktijd en kandijsiroop aan het einde van de kook. Laat het wort afkoelen tot 15 °C, belucht en voeg de Belgische giststam toe. De vergistingstemperatuur kan langzaam worden verhoogd tot 22 °C om te eindigen. Overhevelen naar lagervat wanneer de actieve gisting is voltooid en voeg Brettanomyces en droge hop toe. Voor het bottelen gedurende 3 weken laten conditioneren op 15 °C. Voor het opdienen 3 weken warm in flessen bewaren.

Begin SG: 1.056 Eind SG: 1002 IBU = 33 Alc. Perc. = 6.9%

John Holl
Bron: Brew Your Own, vertaald en bewerkt door Frits Haen

Terug naar overzicht