Mensen hebben veel unieke manieren om warm te blijven als het koud wordt. Zittend bij de open haard, dicht bij een speciaal iemand komen, of drie truien dragen zijn slechts enkele benaderingen om het ijskoude seizoen te bestrijden. Voor velen dient een bijzonder bier, algemeen aangeduid als een 'winterwarmer', om ons warm te houden als het weer dat niet doet. Winterwarmer is geen bierstijl, het is een term die wordt gebruikt om bieren te beschrijven die bepaalde kenmerken hebben en die vaak worden gebrouwen voor winterconsumptie.
Kenmerken en stijlen van winterwarmers Hoewel elke brouwer zijn eigen unieke interpretatie heeft van wat "winterwarmer" voor hen betekent, zijn er twee verschillende variaties van de stijl die onder de paraplu van de winterwarmer vallen. De klassieke versie van de stijl is gebaseerd op de Britse old ale / strong ale-stijlen. De modernere versies zijn meestal gekruid, vaak met dezelfde kruiden die worden gebruikt in feestdesserts. Hoewel deze twee verschillen hebben, zijn er een paar belangrijke kenmerken die te vinden zijn in zowat elke versie van deze zeer interpreteerbare bierstijl. Veel voorkomend bij de meeste winterwarmers is het kleurbereik, alcoholsterkte en neiging tot een moutige smaak. Veel winterwarmers beginnen ergens rond de 6% alcohol en worden vanaf daar sterker; regelmatig meer dan 10%. Het moutige brouwsel varieert in kleur van de donkerdere kant van amber tot de lichtere kant van bruin (maar nooit zo donker als een stout of porter), met donkere, geroosterde en mild zoete moutaroma's.
De meeste winterwarmers hebben slechts voldoende hop om een goede balans en drinkbaarheid te bieden - zeker ver van de hoppige stijlen die zo gangbaar zijn in de bierscene van vandaag. Hoewel het geen harde en snelle regel is, hebben de meeste winterwarmers een body die varieert van gemiddeld tot vol. Het is zeldzaam om een lichte winterwarmer te vinden.
Gekruide winterwarmers Kerstbieren kunnen worden beschouwd als een subcategorie van de grotere term die winterwarmers omvat. Niet alle winterwarmers zijn gekruid, maar die gekuid zijn vallen vaak in de subcategorie kerstbieren. De meeste winterwarmers zijn vele afkomstig uit de Britse old of strong ale bierstijlen. Omdat old ales moutig zoet zijn en meestal een aangenaam "verwarmend" gevoel geven vanwege het hogere alcoholgehalte, maakt deze bierstijl een geweldige basisstijl voor deze gekruide variaties. Het maken van een maisch met precies de juiste karaktermouten en het implementeren van relatief hoge beslagtemperaturen kan helpen het gewenste resultaat te bereiken.
Kerst in Amerika Amerikaanse brouwers herinterpreteerden, zoals ze vaak doen, de old alestijl en voegden hun eigen unieke kwaliteiten en nuances aan het bier toe. Specerijen werden toegevoegd, zoals kaneel, nootmuskaat, piment, gember en talloze anderen, soms samen met karakter toevoegende suikers zoals melasse, ahornsiroop en honing, om een stevige, koud weer drank te maken die prachtig aansluit bij het voedsel van het kerstseizoen. Door het traditionele old ale te nemen en het opnieuw te maken met een Amerikaanse twist, werd een populaire nieuwe bierstijl geboren. Bier revolutionair Fritz Maytag wordt door velen genoemd voor het maken van Amerika's eerste kerstbier in 1975 toen Anchor zijn eerste kerstbier aanbood, genaamd Our Special Ale. Oorspronkelijk vervaardigd als een dry-hopped Engelse Ale, wilde Anchor een speciaal kerstbier maken voor zijn trouwe klanten. In 1987 introduceerde Anchor voor het eerst een gekruide versie van het bier, een stijl die ze jaarlijks blijven brouwen, waarschijnlijk het langst lopende ambachtelijke bier van Anchor Christmas Ale America. De kruiden in Anchor Christmas Ale veranderen van jaar tot jaar, maar de essentie van het bier is al meer dan drie decennia hetzelfde. Anchor was misschien de eerste, maar naarmate het aantal Amerikaanse brouwerijen groeide, duurde het niet lang voordat anderen dit voorbeeld volgden. Mad Elf van Tröegs, Great Ale Brewing's Christmas Ale en 8 Crazy Nights van Collision Bend Brewing zijn allemaal mooie voorbeelden van Amerikaanse brouwersinterpretaties van deze populaire stijl van gekruid kerstbier. Even terzijde, ik voel me vooral aangetrokken tot deze stijl, want in mijn oorspronkelijke geboorteplaats Cleveland, Ohio, is Christmas Ale niet alleen een bierstijl; het is een feest. Wanneer de grootste brouwerij van Cleveland, Great Lakes Brewing, elk jaar Christmas Ale uitbrengt, wordt het stadsbreed verwelkomd in supermarkten en een aftrapfeest in de brouwerij. Dit betekent het begin van het seizoen en mensen die vaak ambachtelijke bieren mijden, komen voor Christmas Ale, dat zijn onvoorbereide tol kan eisen met zijn stiekeme 7,5% alcohol. Met zijn succes hebben alle andere ambachtelijke brouwerijen in de stad ook hun eigen variaties op de stijl gebrouwen, velen met lovende kritieken.
Internationale klassiekers Winter Welcome, opgericht in 1990 door Samuel Smith’ Brouwmeester Steve Barrett, zet de standaard voor traditionele winterwarmers, zwaar leunend op de traditionele, moutige neigingen van het Britse Old Ale. Charles Finkel, oprichter van Merchant du Vin, de importeur van Samuel Smith, had een visie dat Amerikaanse consumenten het idee van een speciaal gebrouwen "winterbier" zouden omarmen. Hoewel het zeker niet het eerste kerstbier van Amerika is, is het misschien wel het eerste met een brede distributie in de Verenigde Staten. De Winter Welcome, met veel body, wordt gemaakt met behulp van de gepatenteerde, vlokkige biergist van Sam Smith, ongewijzigd sinds minstens 1900, samen met de beroemde "Yorkshire Squares" van de brouwerij, open gistingsvaten gemaakt van leisteen. De Sam Smith-brouwers geloven dat de gist zich gedurende vele generaties aan deze vaten heeft aangepast en dat de steen sporenvoedingsstoffen levert. Alle bieren van Sam Smith worden in deze vaten vergist. Dus als je zelfgemaakte versie van Winter Welcome (recept hieronder) niet helemaal hetzelfde is als het origineel, kunnen deze niet-repliceerbare factoren een belangrijke reden zijn. Een ander zeer uniek kerstbier, Samichlaus, "Santa Claus" in het Zwitserduits. Een van de sterkste lagerbieren op de markt met 14% alcohol, deze complexe, smaakvolle doppelbock wordt slechts één dag per jaar gebrouwen - op 6 december, St. Nicholas Day - waardoor het de ultieme winterwarmer is. Oorspronkelijk gebrouwen in 1979 voor distributie in het volgende jaar door Hürlimann Brewery uit Zürich, Zwitserland, produceerde de brouwerij deze seizoensklassieker tot 1997 toen de brouwerij sloot. Het bier keerde terug in 2000, dit keer gebrouwen door Schloss Eggenberg in Vorchdorf, Oostenrijk, volgens het originele recept van Hürlimann. Samichlaus lagert het tien maanden lang om de rijke, zuivere en gedenkwaardige smaken te produceren die dit bier tot een perfect bier maakt bij een open haard.
Tips voor het brouwen van winterwarmers Of je nu een traditionele winterwarmer of een gekruid kerstbier wilt brouwen, de aanpak is relatief vergelijkbaar. Het begint allemaal met het maken van een stevig basisbier, met een behoorlijke hoeveelheid karaktermout om het rijke, zoete, nootachtige, fruitige en toffee-achtige karakter te produceren dat de stijl uitstraalt. De rijke, moutige smaken komen meestal van het maken van stortingen die zijn ontworpen om bieren met een hoog soortelijk gewicht te produceren, vaak met behulp van elke combinatie van karaktermouten, waaronder Victory®, honing-, bruine- of verschillende graden van caramout en / of Münchener-mout, samen met een basis van Engelse of Amerikaanse lichte mout. Een maisch die zich meer richt op alfa-amylaseconversie in plaats van bèta, wordt vaak gebruikt, wat resulteert in een wort met suikers met een grotere keten die precies de juiste hoeveelheid zoetheid en body achterlaten in het afgewerkte bier. Het kruiden van een winterwarmer kan gebeuren door kruiden bij het koken toe te voegen, na het koken, tijdens de gisting of na de gisting. Kruiden kan op dezelfde manier worden benaderd als hoppen, waarbij elke methode verschillende eindresultaten oplevert. Hoe later in het proces de kruiden aan het bier worden toegevoegd, hoe meer de aroma’s intact blijven. De sleutel is om een ingetogen hand te hebben. De meeste kruiden die in kerstbier worden gebruikt, kunnen de algehele indruk van het bier in zeer kleine doses beïnvloeden. Het is altijd beter om te weinig kruiden te gebruiken dan teveel - maak dat de leidende mantra bij het brouwen van je eerste kerstbier.
Hoe te serveren Vanwege het veronderstelde hogere alcoholgehalte, is een bolglas of tulpglas een prima keuze voor het serveren van een winterwarmer, vooral als de alcohol het bereik van 8% nadert of overtreft. De stijl wordt het best geserveerd tussen 7 - 13 °C, zodat de aroma's volledig kunnen worden genoten. Hoewel veel winterwarmers op zichzelf een maaltijd kunnen zijn (zeker een dessert), genieten sommige mensen van deze bieren met een mooi stuk vlees zoals varkensvlees of kalkoen, of als aanvulling op desserts die vergelijkbare kruiden delen om de smaak- en aroma-eigenschappen aan elkaar te verbinden en het bier.
Brouw het zelf Of je nu een traditionele old ale-warmer of een gekruide kerstklassieker wilt brouwen, de mogelijkheden zijn eindeloos. Denk aan je favoriete feestdessert en de kenmerken die het dessert tentoonspreidt en brouw vervolgens een bier dat het dessert prachtig zou aanvullen. Of probeer een van de volgende kloonrecepten. Beide benaderingen zijn een geweldige plek om te beginnen!
Great Lakes Brewing Co.’s Christmas Ale clone
Ingredienten voor 10 liter bier:
2500 gram American Pilsner mout
240 gram caramout 120 EBC
240 gram ongemouten tarwe
120 gram Briess Special Roast mout
130 EBC 60 gram geroosterde gerst
240 gram honing (0 minuten koken)
11 gram Mt. Hood hop 6,5% alfazuur (60 minuten koken)
8 gram Mt. Hood hop 6,5% alfazuur (30 minuten koken.)
15 gram Cascade hop 5,75% alfazuur (5 minuten koken)
Wyeast 1098 (British Ale) of White Labs WLP007 (Dry English Ale) of LalBrew Nottingham yeast
Stap voor stap
Maak een behoorlijk dikke maisch met calcium chloride tot 50 ppm calcium,
maisch 45 minuten op 70 °C tot de omzetteng compleet is.
Spoelen met 10 liter water van 77 °C tot je 13,5 liter wort over hebt.
60 minuten koken en hop toevoegen volgens schema.
Snel afkoelen tot 18 °C en gist toevoegen en belucht flink.
De hoofdvergisting zou in 4 dagen klaar kunnen zijn, maar laat het bier minstens 2 weken staan zodat alle bijproducten van de gist kunnen worden opgenomen.
Begin SG: 1056 Eind SG: 1010 IBU: 32 Alc.: 6%
Dave Clark Bron: Brew Your Own, november 2019, vertaald en bewerkt door Frits Haen
Door: Frits Haen 
