|
DE THUISBROUWERIJ VAN……
Henri Raaijmakers
Voorbode
Eigenlijk zou ik een dag eerder naar Henri gaan maar door een probleem met zijn telefoon was hij even onbereikbaar. Een gelukkig toeval wilde dat Casper en Gerda de dag erop naar hem toe zouden gaan. Meerijden was geen probleem en zo togen wij gedrieën naar Oirschot waar Henri woont. De zon scheen en het leek al een voorbode van de lente al was de temperatuur nog niet echt hoog te noemen. De koffie stond al klaar en ook Henri en zijn vrouw Marianne waren er klaar voor. Henri begon te vertellen en dat zou hij blijven doen, in de collegezaal zou hij zeker geen slecht figuur slaan.
Druk
Een van de onderwerpen waar Henri zich druk over maakt is druk. Hij heeft een drukmetertje ontworpen waarmee je in een gewoon flesje bier de druk kunt meten. Dat is heel handig want op die manier is het mogelijk goed te berekenen hoeveel bottelsuiker je moet gebruiken om de gewenste hoeveelheid koolzuur te krijgen in je bier. De drukmeter is met een rvs dop makkelijk te bevestigen op een bierflesje. Het is mooi en goed in elkaar gezet zoals alles wat Henri maakt want dat hij twee rechterhanden heeft wordt al snel duidelijk. Henri wil altijd weten waarom de zaken werken zoals ze werken en hij wil ook graag meten wat hij doet. Hij kwam er achter, dat als je op een flesje een stop met een waterslot doet en je vergelijkt het met een flesje waarin een stop met een slangetje, dat naar beneden loopt in een flesje water, de druk toch anders is. Het lijkt hetzelfde principe maar toch is het anders. De verklaring heeft hij nog niet maar hij kan het wel bewijzen. Om dat te doen heeft hij zelf een drukmeter gemaakt die hij even demonstreert. Met spullen die hij heeft of vindt maakt hij van alles. Uitgangspunt is dat veel prima spullen te vinden zijn bij de kringloopwinkel, op de sloop, etc. Voordat hij iets gaat maken kijkt hij eerst wat hij al heeft en dan gaat hij pas verder zoeken op sloperijen, etc.
Kroon
Henri is een graag geziene gast bij de brouwerij van Gerard de Kroon in Oirschot. Voor niet-ingewijden, Gerard is na de overname van De Kroon doorgestart met een eigen kleine brouwerij waarbij ook een museum is geopend. Henri verricht er allerlei hand en span diensten, hij repareert, ontwerpt en brengt verbeteringen aan. Toch gaat er bij hem ook wel eens iets mis. Hij brouwde een imitatie van de Christoffel Nobel en met filteren ging het mis. Omdat het filter niet doorliep moest hij uiteindelijk door een theedoek alle drab eruit filteren maar daar was het nog niet mee klaar. Per ongeluk had hij de UT-200 niet goed ingesteld waardoor de gisttemperatuur i.p.v. op 20 graden op min twintig graden kwam te staan. De vrieskist deed zijn werk en de volgende dag vond hij een klomp wort-ijs. Toch is het nog goed gekomen, dat proeven we voor we naar huis gaan. Het bier is misschien wat zoeter dan de oorspronkelijke Nobel maar lekker vol en smakelijk.
Café Zonder Bier
Henri is eigenlijk een soort variant op het café zonder bier. Niet dat hij geen bier in huis heeft, dat wel, hij brouwt immers ook, maar bier drinken is aan hem niet besteed. Hij drinkt geen alcohol en dat mag toch bijzonder heten voor een brouwer. Hij vindt het bierbrouwen een prachtig proces maar het bezig zijn met de techniek is waarschijnlijk toch zijn grootste passie. Voortdurend bedenkt hij toepassingen die het proces makkelijker of beter maken. Dry-hoppen doet hij niet in een zak die in het bier hangt en er dan in zinkt. Om te voorkomen dat de zak met hop naar de bodem zinkt en er dan uitgevist moet worden (met infectie risico) heeft hij van een rvs bekertje een dobber gemaakt. De wet van Archimedes werd erbij gehaald en het werkt. Het busje wordt verzwaard met een paar kogels en blijft gezellig drijven op het vergistende bier.
Een tandarts die een vacuümapparaat over had kan wel bij hem terecht. Henri geeft een demonstratie hoe hij door in een pan een vacuüm te creëren potjes met b.v. wort kan vacuüm trekken. Hij weckt wort maar ook b.v. cake en de potten zijn met vacuüm goed af te sluiten.
Werken met staal is voor hem geen enkel probleem. In zijn volgeladen schuur staat een grote schaafbank waarmee hij tot op de millimeter nauwkeurig staal kan bewerken. Die nauwkeurigheid kan heel belangrijk zijn, bijvoorbeeld bij het afstellen van een brander. Hij heeft een keer meegemaakt dat een amateur brouwer hem vertelde, dat zijn ketel zo zwart werd bij het verwarmen. Na enig doorvragen bleek dat hij in een kleine schuur stond te werken en dat er koolmonoxide vrijkwam. Aanpassen van de brander kan zo een leven redden want koolmonoxide is levensgevaarlijk omdat je het niet merkt.
Rondleiding
Het wordt tijd voor een rondleiding door het huis en dan vallen we van de ene verbazing in de andere. De schuur hangt mudvol met gereedschap. De al genoemde schaafbank pronkt in het midden. Op de gang is een soort mini laboratorium want natuurlijk wil Henri ook weten hoe gist opgekweekt en bewaard wordt. De schuine buis vond hij maar onhandig, een breder flesje werkt veel handiger. Boven staat een keur aan vaten uitgestald, een diepvrieskist is omgebouwd tot perfect temperatuurgestuurde gistkast. Her en der staan uitvindingen uitgestald waarop menig brouwer jaloers zou zijn.
Maar het is niet alles bier wat de klok slaat. Zijn technische kennis is veel breder inzetbaar en boven staan in een kamer diverse manden die horen bij de ballonnen die Henri maakt. Met maken wordt hier uitdrukkelijk maken bedoeld want alles is zelfgemaakt. Zelfs de manden vlecht hij zelf. Samen met zijn vrouw naait hij het doek voor de modelballonnen. De zelfgemaakte branders zijn op afstand bestuurbaar. Het gaat hier overigens wel over ballonnen die enkele meters hoog en breed zijn. Ook radiografisch bestuurde auto’s staan er en in aanbouw is een soort hovercraft. Dat Henri meer dan 1 hobby heeft is wel duidelijk en dat hij zich nooit verveelt ook.
Buiten
We kijken ook nog even buiten naar de plaats waar een schuur gebouwd moet gaan worden die zijn brouwerij kan herbergen. Nu staan er onder een afdakje verscheiden apparaten te wachten maar Henri is niet blij met het feit, dat alles vochtig wordt. Apparaten volop, een spoelmachine, pompen, verzin het en Henri maakt het.
Het is niet voor niets dat Gerard de Kroon hem Willie Wortel noemt. Gerard weet ook goed hoe hij ervoor kan zorgen dat Henri iets maakt. Hij zegt dan tegen Henri dat het waarschijnlijk niet mogelijk is om iets te maken, het tegendeel wordt dan al snel bewezen.
Terugtocht
Nog lang niet alles is verteld en dat kan ook niet want dan moeten we blijven logeren. Veel wordt genoemd, het vergisten onder koolzuur bijvoorbeeld, het leggen van een goede knoop, het sturen van temperatuur, het toevoegen van koolzuur bij het bottelen zodat nagisting niet nodig is. Het kan hier allemaal.
Echter aan alles komt een eind en het college moet worden beëindigd nadat we de al genoemde Nobel imitatie hebben geproefd en dan gaan we weer op huis aan.
Mijn natuurkunde kennis is weer enigszins opgekrikt maar omdat die erg beperkt was raad ik de lezers aan om voor de technische details Henri zelf een keer aan te spreken.
Hij zal het met plezier uitleggen.
Paul Langenberg |
Door: Paul Langenberg 
