Terug naar overzicht

Bier en pretzels (zoute krakelingen)

december 2011
Door: Frits Haen

Bier en pretzels (zoute krakelingen)
 
Mijn vrouw en ik houden ervan om mensen te ontvangen, vooral als we dat kunnen combineren met de presentatie van enkele van onze zelfgebrouwen bieren.
Een tijdje geleden dachten we aan een combinatie van zelfgemaakte pretzels en zelfgemaakt bier. Het leek zo’n logische combinatie (gist voor bier, gist voor pretzels) dat we verrast waren dat we er niet eerder aan gedacht hadden. Voor ons laatste pretzelfeest brouwden we twee Duitse bieren, een Hefeweizen en een Kölsch. Als voorbereiding op ons feestje deden we wat onderzoek (we belden onze Duitse vriend Sven) en ontdekten een paar interessante feiten. De beste pretzels komen uit Swaben (het zuidwesten van Duitsland, waaronder Stuttgart) en niet, zoals wij veronderstelden, uit Beieren. En ondanks de associatie met Duitsland komen de pretzels waarschijnlijk uit Italië of Frankrijk. Kenners zijn er over verdeeld, maar waarschijnlijk zijn ze uitgevonden door Christelijke monniken rond 600 na Chr.
Waar ze ook vandaan komen, ik kon de relatie tussen pretzels en Beieren niet loslaten. Dus brouwde ik voor ons pretzelfeest een Hefeweizen en een Duits (maar niet Beiers) Kölschbier. Ons pretzelfeest vond plaats in het vroege voorjaar. Dit spel met gistige elementen is makkelijk en leuk om te doen. En met avontuurlijk ingestelde gasten kun je aan je pretzelfeest een eigen draai geven. Om te zorgen dat je eigen pretzelfeest niet in de soep draait hebben we wat dingen op een rij gezet.
 
Het begin
Zorg er om te beginnen voor dat je genoeg werkplekken hebt om je gasten hun eigen pretzels te laten maken. Voor 10 tot 15 gasten heb je drie of vier werkplekken nodig zodat je gasten elk twee of drie pretzels kunnen maken. Gebruik het aanrecht, het hakblok of de eettafel en zorg dat ze voldoende met meel bestrooid zijn. Maak dan het deeg en verdeel het in twaalf stukken van elk ongeveer 60 gram. Met het recept maak je twaalf tot vijftien middelgrote pretzels. Ze vullen nogal dus reken op twee of drie pretzels per persoon. Deeg heeft natuurlijk tijd nodig om te rijzen, dus maak het deeg minstens twee uur voordat de gasten arriveren. De gasten rollen en knopen hun eigen pretzels. De klassieke pretzelvorm is gemakkelijk te maken, maar moedig je gasten aan om creatief te zijn met hun pretzels en laat vooral de kinderen zich uitleven in hun eigen ontwerp.
 
Bereid je pretzels voor
Als je gasten hun pretzels hun eigen vorm hebben gegeven is het tijd om ze voor te bereiden voor het koken.

  1. Doe je pretzels in een bad met zuiveringszout, alias Natriumbicarbonaat of baking soda om te zorgen dat ze mooi bruin worden. Vraag of wijs een assistent aan om te zorgen dat elke pretzel zijn baking sodabad krijgt. Intussen kun je zelf de pretzels in de oven in de gaten houden.
  2. Zorg dat ze gaar zijn. De pretzels worden bruin in de oven. Ze gaan van licht beige via prachtig goud naar glanzend bruin. Hoewel de gouden kleur uitnodigend is, weersta de verleiding om ze uit de oven te halen want ze zijn nog niet gaar. Je hoeft niet bang te zijn dat ze verbranden, want de bruine buitenkant is knapperig en aan de binnenkant is het zacht en luchtig.
  3. Serveer de pretzels met kruiderij en eet ze als ze nog heet zijn. Ze zijn het lekkerst als ze net uit de oven komen. Haal ze van het koelrooster als je ze goed vast kunt pakken. Als kruiderij geef ik de voorkeur aan mosterd. We geven een grote variëteit: van scherpe mosterd die meestal op hotdogs wordt gebruikt, tot een mengsel met gember en oma’s eigengemaakte superscherpe mosterd met mierikswortel.

 
 
 
 
Laat het feest maar beginnen!
Voor je gasten die nog geen kennis hebben gemaakt met pretzels zorgen deze voor gespreksstof. Wil je ze hard of zacht, recht of gedraaid? Welk bier smaakt er het beste bij? Hoe kwam je aan die vorm? We hadden een hele discussie over de vorm: een gast beweerde dat de vorm gebaseerd was op gekruiste handen voor de borst, een teken van gebed; een ander zei dat het alleen maar praktisch was, zodat je ze aan een touwtje om je nek kon hangen.
De kruiderij was een een belangrijk punt van bespreking, maar dat kan ook komen door de mosterd met mierikswortel. Ofschoon mijn Duitse vriend Sven zei dat alle zich respecterende Swaben zweren bij hun pretzel met boter bij het ontbijt. Dus laat je creativiteit botvieren, het is uiteindelijk je eigen feestje en je eigen huis, dus jij bepaalt de regels. Dat is wat we doen en zullen blijven doen zolang we vrienden en familie iets leuks willen doen en thuis bier kunnen blijven brouwen.
 
Recept voor 12 tot 15 pretzels
Ingrediënten
700 milliliter bloem
  15 milliliter (=1 eetlepel) vloeibaar moutextract (of honing)
    1 theelepel zout
    1 theelepel bakkersgist
250 milliliter warm water (43 °C)
       pretzelzout (of zeezout)
 
Voor het bad
1400 milliliter water
  180 milliliter baking soda
 
Bereiding
Verwarm de oven voor op 180 °C.
Doe de bloem, moutextract (of honing), zout, gist en water in de keukenmachine met deeghaken. Kneed het ca. 5 minuten tot er een mooie ronde bal gevormd is. Doe het in een geoliede schaal, dek het af met plastic en laat het een uur op kamertemperatuur rijzen tot het ongeveer tweemaal zo groot is. Kneed het even door, dek het af en laat het weer 45 minuten rijzen tot het weer twee keer zo groot is.
Leg het op een bebloemd werkvlak en verdeel het in porties van ca. 60 gram. Rol elke portie deeg uit tot een staaf van ca. 40 cm lang. Breng het deeg daarna in de gewenste vorm.
Het bad
Verwarm het water met de baking soda. Leg de pretzel in het bad met een schuimspaan en laat het 30 seconden koken. Draai het dan om en laat het nog 30 seconden koken. Laat het even uitlekken op keukenpapier en strooi er zeezout op.
Dan 16 minuten in de oven op 180 °C en laat het wat afkoelen op een rooster.
 
Richard Bolster
 
Bron: Brew Your Own, september 2011, vertaald en bewerkt door Frits Haen

Terug naar overzicht