De platenkoeler ook voor de thuisbrouwer. Net zoals de meeste commerciële brouwerijen gebruiken steeds meer thuisbrouwers tegenwoordig ook een zogenaamde platenkoeler voor het koelen van hun kokende wort, dit om deze zo snel mogelijk op vergisting temperatuur te brengen. De platenkoeler heeft een aantal voordelen t.o.v. de gewone spiraalkoeler. Een van de grote voordelen in deze tijd van energie/waterbesparing is uiteraard het geringe drinkwaterverbruik dat komt door hele grote rendement van een platenkoeler t.o.v. de spiraalkoeler. Een ander voordeel is het feit dat het een gesloten systeem is waarin het wort vanuit de brouwketel door de platenkoeler stroomt en zonder in aanraking te komen met de omgevingslucht in het gistvat stroomt (zie grote foto). Hierdoor is de kans op besmetting door bacteriën in die omgevingslucht nihil. Uiteraard heeft een platenkoeler ook een nadeel en dat is het reinigen. Door de constructie is het reinigen een heikel punt. Hier moet je dus voortdurend goed aandacht aan besteden. Zowel voor als na gebruik. Ikzelf spoel de platenkoeler na het brouwen eerst flink door met koud water en daarna met warm water. Vervolgens hang ik de platenkoeler op zodat deze goed leeg loopt en kan drogen. De dag voor ik weer ga brouwen vul ik mijn Brewmonk-ketel met water en Enzybrew en sluit de platenkoeler met de slangen aan op de persleiding van de pomp en de aftapafsluiter van de Brewmonk. Hierna pomp ik de ondertussen warm gemaakte oplossing gedurende 30 minuten rond door de platenkoeler en de Brewmonk. Vervolgens laat ik de Enzybrew-oplossing weglopen en spoel alles goed na met schoon drinkwater. Als ik de dag erop weer brouw, vul ik vlak voor het koelen van het wort de platenkoeler en de (silicone) slangen met een Starsan-oplossing en laat die gedurende 10 minuten zo staan. Ondank het feit dat de fabrikant van Starsan zegt dat naspoelen met water niet nodig is, doe ik dat toch. Daarna is de platenkoeler gedesinfecteerd en gereed voor gebruik. Tot nu toe heeft deze manier van werken mij nog geen infecties opgeleverd.
De werking van de platenkoeler. De meest door thuisbrouwers gebruikte platenkoelers is het type wat je ook vindt in de meeste Cv-ketels (linker afbeelding). Die kun je vaak bij een loodgieter of installateur voor oud ijzer prijs meenemen. Bij onze adverteerders zijn deze nieuw te koop. In de Cv-ketel stroomt aan een kant van de platen het hete water wat ook door de verwarmingsradiatoren in het huis stroom. Aan de andere kant van de platen stroomt het koude drinkwater wat hierdoor wordt opgewarmd en vervolgens kan worden gebruikt voor het douchen. Deze platenkoelers bestaan uit een aantal RVS-platen (20 tot 100 stuks) die aan elkaar zijn gesoldeerd. Er zijn twee uitvoeringen van de platenkoelers. Een enkel en een dubbelwerkende. De platenkoeler uit de Cv-ketel die wij gebruiken zijn meestal enkel werkend. Ikzelf heb 2 van deze platenkoelers achter elkaar geplaatst (zie grote foto) om de contacttijd tussen het wort en het koelwater zo lang mogelijk te maken. Hierdoor bespaar ik natuurlijk heel veel (kostbaar) drinkwater. Ik speel momenteel nog met de gedachte om het regenwater wat wij opvangen te gaan gebruiken als koelwater. Dit zal ik dan d.m.v. een eenvoudig centrifugaalpompje rond moeten laten circuleren. Voorlopig vang ik het gloeiendhete retourwater nog op en gebruik ik dat voor schoonmaakdoeleinden na afloop van het brouwen. Vanaf de buitenkant heb je geen idee hoe de vloeistofstroom van het wort en koelwater door het apparaat stromen. In de rechter afbeelding is dit heel duidelijk weergegeven. Ook kun je vanaf de buitenkant goed zien of je over een enkel of dubbelwerkende platenkoeler beschikt. Bij een enkel werkende platenkoeler zitten alle aansluitingen aan één kant van de koeler. Bij een dubbelwerkende zitten er aan beide kanten van de platenkoeler 2 aansluitingen. Hopelijk heb ik met dit artikeltje een paar thuisbrouwers enthousiast gemaakt!
Door: Huub Soemers 
